Alice Fischer
Op de tentoonstelling 'LOUISE/EDITH. Op handen gedragen’ stond kunstenaar Louise De Hem centraal. Onze collectie bevat uiteraard nog werk van andere vrouwelijke kunstenaars. Vandaag zetten we Alice Fischer centraal, een tijdgenote van Louise De Hem.
Dochter van een Leuvense majoor
Alice Fischer is op 18 mei 1863 in Leuven geboren. Haar vader, Achilles-Jean-Charles Fischer, is majoor van het 1ste regiment Jagers te paard in Elsene. Op 10-jarige leeftijd verhuist het gezin naar Ieper. Vader Achilles krijgt er de leiding over de école de cavalerie.
Auguste Böhm, Studieblad met cavaleristen en kolonel Achille Fischer, circa 1876 (Yper Museum)
Privéles
In Ieper ontmoet het gezin de kunstenaar Auguste Böhm. Hij is op dat moment directeur van de Ieperse Academie. In die tijd worden meisjes er niet toegelaten. Böhm neemt haar onder zijn hoede en geeft haar privéles. Of het Böhm zelf is die het talent van de jonge Alice Fischer ontdekt, weten we niet. Misschien ontfermt hij zich over haar, op vraag van haar ouders. Tussen 1874 en 1876 kopieert ze veel van zijn tekeningen van Ieperse gevels. Daarna trekt het gezin weer weg uit Ieper.
Alice Fischer, Herberg ‘A la tête d’Argent’, Gevangenisstraat Ieper, naar Auguste Böhm, 1875 (Yper Museum)
Kunstenaar van bloemstukken
Alice Fischer trouwt tweemaal. Eerst met Charles Hennequin, baron de Villermont. Na zijn overlijden met Jean-Auguste Prévost de la Boutetière. Door dit huwelijk krijgt ze de titel Gravin de la Boutetière. In 1936 verhuist Alice Fischer terug naar Ieper, deze keer voorgoed. Ze specialiseert zich verder als kunstenaar in bloemstukken en portretten en werkt zowel met olieverf als met pastel. Ze presenteert haar werk ook op enkele Salons, zoals in 1883 op het Salon van Gent.
Alice Fischer – de la Boutetière, Stilleven, 1900-1953 (Yper Museum)
Alice Fischer sterft op 28 februari 1953 op 90-jarige leeftijd in de Boomgaardstraat in Ieper. Een van haar dochters, Renée Hennequin de Villermont geeft het overlijden aan. Renée is kunstschilder in Parijs. De opvolging is dus verzekerd.
De collectie van het Yper Museum
Het Yper Museum bezit 47 werken van Alice Fischer waarvan 45 tekeningen, een aquareltekening en een olieverfschilderij. Bijzonder interessant zijn de tekeningen die ze maakt tussen 1874-1876. Alice Fischer is dan amper 11 jaar, piepjong dus! Het zijn haar eerste oefenstukken die ze onder begeleiding van Auguste Böhm tekent.
Belang van haar werk
Veel van haar werken zijn rechtstreekse kopieën van tekeningen van Auguste Böhm. Hij maakte tussen 1842-1849 een hele reeks potloodtekeningen van Ieperse gevels, vooral houten gevels. De reeks was al tijdens zijn carrière gekend en het Stedelijk Museum verwierf er tientallen over de jaren heen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog gingen ze helaas allemaal verloren. We zijn dus aangewezen op kopieën, waaronder deze van Alice Fischer. Ze bieden een kijk op de originelen en werden ook door Böhm zelf aangepast. In 1972 kon het Stedelijk Museum verschillende van deze vroege tekeningen van Alice Fischer bemachtigen.
In deze reeks springt één tekening in het oog. Die van het huis in de Boterstraat nummer 12. We zien een stenen gevel uit de dertiende eeuw. Böhm maakte de originele tekening in 1848. Eén jaar later werd het huis afgebroken, want het was in té slechte staat. Alice Fischer maakt haar kopie in 1876 en had dus enkel de tekening van Böhm als inspiratie.
De originele tekening van Böhm werd in 1848 aangekocht door het Stedelijk Museum maar verdween tijdens de Eerste Wereldoorlog. Gelukkig hebben we naast de kopie van Alice Fischer, ook een foto van het origineel, gemaakt door Louis Duhameeuw én een voorbereidende schets van Auguste Böhm zelf. Deze drie werken vormen samen een opmerkzaam geheel. Ze tonen hoe een kunstwerk nooit op zichzelf staat. Ook al gaat het origineel verloren, het laat toch sporen na in andere werken.
Auguste Böhm, Huis met stenen gevel, Boterstraat 12 in Ieper, 1847 (Yper Museum)
Alice Fischer, Huis met stenen gevel, Boterstraat 12 in Ieper, kopie naar Auguste Böhm, februari 1876 (Yper Museum).