Grafplaat Pieter Lansaem
Een van de topstukken in het Yper Museum is een grote koperen grafplaat van de rijke Ieperlingen Pieter Lansaem (+1489) en zijn echtgenote Liesbeth Pauwelin (+ 1487). Het museum verwierf onlangs een zeldzame publicatie over dit bijzondere stuk.
Het graf en de grafplaat bevonden zich oorspronkelijk in het Onze-Lieve-Vrouwhospitaal op de Grote Markt van Ieper. Het was de Brits-Belgische kunsthistoricus James Weale die het graf in de negentiende eeuw herontdekte. Hij wees meteen op het belang en de schoonheid ervan. Hij lichtte de grafsteen uit de kapelvloer en stelde het tentoon aan een zijmuur. Tijdens de Eerste Wereldoorlog ging de grafsteen verloren, maar de koperen band kon gered worden.
Op de koperen band staan de wapens van het echtpaar afgebeeld. In de vier hoeken zie je de symbolen van de vier evangelisten. Wat de grafplaat zo uitzonderlijk maakt zijn de reeks mooie tafereeltjes die het leven van de mens uitbeelden van de geboorte tot het graf: een baby bij zijn moeder, een kleuter die leert lopen, spelende kinderen, een jongen knielt voor zijn meester, steltlopers, spelen met een tol, leren vechten met een zwaard, een vrijend koppel, het huwelijk, een echtpaar aan het schaakspel, een zakenman, een oude man op een leunstok, een man op zijn sterfbed en zijn lijkbaar. Om die taferelen leesbaarder te maken maakte Weale een 'wrijfprent' van de koperen band.
Vooral in Engeland was er veel belangstelling voor dergelijke grafplaten. Zo verscheen in 1884 het monumentaal boek van W.F. Creeny: A book of fac-similes of monumental brasses of the Continent of Europe. Dit imposante boek (58 cm op 39 cm) bevat een reproductie van de 'wrijfprent' van Weale en leert ons meer over de Ieperse grafplaat. Het grote belang van dit topstuk wordt ook benadrukt door het feit dat de auteur de Ieperse plaat koos als frontispice van zijn boek.
Het Yper Museum kon onlangs een exemplaar van dit zeldzame boek verwerven. Wie dat wenst kan het raadplegen in het Kenniscentrum van het Yper Museum, Sint-Maartensplein 3, Ieper.