Grafplaat van Pieter Lansaem en Elisabeth Pauwelins
Eén van de collectiestukken die je in de tentoonstelling ‘Vrolijk, Vrij & Vunzig. De middeleeuwen, een veelzijdige ontdekking’ kan ontdekken, is de grafplaat van Pieter Lansaem en Elisabeth Pauwelins. De grafplaat toont de verschillende fasen in het leven. Zo krijgen we een fascinerende inkijk in het leven van een rijke Ieperling tijdens de 15de eeuw.
Het echtpaar
Pieter Lansaem en zijn echtgenote leefden in Ieper tijdens de 15de eeuw. Het is een rijk en welvarend echtpaar dat tot de absolute elite van de stad behoort. Bij hun overlijden in 1487 (Elisabeth) en 1489 (Pieter), zal heel de stad het geweten hebben. Het echtpaar wordt met alle égards begraven in de kapel van het Onze-Lieve-Vrouwehospitaal. In alle kerken in de stad vinden misdiensten plaats. Naast hun graf hangt een stichtingsplaat die herinnert aan alle schenkingen die het koppel deed aan kerken, hospitalen en andere instellingen in Ieper.
Grafplaat van Pieter Lansaem en Elisabeth Pauwelins, na 1489 (Yper Museum, MGB 000125)
De grafplaat
Ook voor hun laatste rustplaats zijn kosten noch moeite gespaard. De stenen grafplaat bleef helaas niet bewaard, de koperen band rondom wel. Links en rechts zie je de twee wapenschilden van beide echtgenoten.In de hoeken staan de symbolen van de vier evangelisten afgebeeld. Een bandrol met het grafschrift loopt over de volledige grafplaat. De hoofdmoot van de grafplaat toont de levenstijden van de mens. In zestien taferelen zie je een jongen opgroeien tot een jonge man en verder uitgroeien tot een succesvolle zakenman. Zijn leven eindigt als oude man en de laatste afbeelding toont het graf.
Maar liefst zeven van de zestien afbeeldingen gaan over de kindertijd. Net niet de helft dus. Mensen waren toen erg gefocust op de zorg van hun kroost. Een mogelijke verklaring hiervoor is de hoge kindersterfte. Ongeveer een derde van de kinderen haal hun eerste levensjaar niet. Vanaf de 14de eeuw zien we ook steeds meer materiële aandacht voor de kleinsten. Er verschijnt een overvloed aan speelgoed, zoals tollen, stelten en netjes om vlinders mee te vangen. Ook vandaag nog heel herkenbare scènes en ook terug te vinden zijn op de grafplaat.
Detail van de grafplaat met steltlopen.