Yvette Vitesse

Een achtbaan als erfgoed en museumstuk? Waarom niet! Het kevertje dat de legendarische keverbaan van het Ieperse pretpark Bellewaerde trok, staat sinds 7 februari 2023 in het Yper Museum. Ze reed in november 2022 haar allerlaatste ritje. Het Yper Museum zou het Yper Museum niet zijn als ze het koddige wagentje niet meteen ook een naam gaven: Yvette Vitesse.

Een achtbaan als erfgoed

Het Yper Museum neemt het wagentje officieel in haar collectie op. De baan was als stalen achtbaan iconisch voor vele generaties pretparkbezoekers. Een levendige herinnering die een stukje Iepers verleden vertegenwoordigt. Bellewaerde is niet alleen een attractie of toeristische trekpleister, maar ook een belangrijke werkgever in de streek. Het pretpark is onderdeel van de identiteit van de Westhoek. Maar even belangrijk is dat miljoenen mensen er sinds de jaren 80 plezier maken. Dat maakt deze achtbaan Iepers erfgoed. Het Yper Museum conserveert en bewaart het ‘pimpampoentje’ voor toekomstige generaties.

De geschiedenis van Yvette Vitesse

De keverbaan is eind de jaren 70 van de vorige eeuw gemaakt door het Duitse bedrijf Zierer en ontworpen door ingenieursbureau Stengel GmbH. Stengel is een bekend Duits bureau dat zich specialiseert in achtbanen. De keverbaan is van het Tivoli-type, genoemd naar de Tivolituinen in Denemarken.

De achtbaan kwam naar Bellewaerde in 1981 als één van de eerste attracties. Daarvoor was Bellewaerde vooral een dierenpark. Bellewaerde kocht de 'kevertjes’ tweedehands aan. Van 1978 tot 1980 stond de keverbaan namelijk in een Duits pretpark.

De kevertjes reden 41 jaar lang dagelijks uit tijdens het seizoen in Bellewaerde. De attractie was toegankelijk voor iedereen groter dan 90 cm, ging niet overkop, reed twee toertjes van het parcours met in totaal 40 mensen per rit. De kevertjes haalden een topsnelheid van 36 km/u over een hoogte van 8 meter. Dat maakte ze makkelijk toegankelijk, ook bij jongere kinderen. Meer dan 20 miljoen mensen hebben een ritje op de 'pimpampoentjes’ gemaakt. In 2022 was de attractie één van de oudste actieve achtbanen in België.

Het verdwijnen van de keverbaan past in een groter transformatieplan van Bellewaerde. Op de plek waar de oude achtbaan stond, opent in april 2024 een nieuwe, grote waterattractie ‘Spinning Rapid’.

In het najaar van 2022 maakte de keverbaan dus haar laatste rit. De wagentjes worden gerecupereerd. Het voorste exemplaar vind je in het Yper Museum. Vier exemplaren werden openbaar geveild en brengen € 24.705 op voor de borstkankerorganisatie Think Pink. Vijf andere exemplaren verhuisden naar zusterpark Walibi Rhône-Alpes en dienen als reserveonderdelen voor een soortgelijke achtbaan. De laatste tien wagentjes worden onder het Bellewaerdepersoneel verloot.

Een erfgoedtraject met de medewerkers van Bellewaerde

De schenking van Yvette is meteen de aanleiding voor een speciaal erfgoedtraject in het pretpark zelf: ‘Het Bewaren Waard’. We leggen de medewerkers in de loop van de lente onze museumcollectie voor en vragen wat zij daarvan vinden. Wat vinden zij het pronkstuk van het museum en wat is in hun ogen waardeloos? Maar het werkt ook omgekeerd. Het museum vraagt aan het personeel van Bellewaerde wat ze in hun eigen leefomgeving ‘het bewaren waard’ vinden.

Van die gesprekken maakt het Yper Museum een documentaire die we later dit jaar tonen in de inkomhal van het museum. Deze vorm van participatie wil mensen bewust maken van de waarde van erfgoed. Maar even belangrijk is het aanhalen van banden en het netwerk van het museum zo breed mogelijk versterken.

Fotocollectie Bellewaerde. Stadsarchief Ieper.