Le Destin
Het Yper Museum is een fraai kunstwerk rijker. Le Destin van Poperingenaar Louis Delbeke (1821-1891) behoort voortaan tot de Ieperse museumcollectie. Delbeke kennen we vooral van zijn muurschilderingen in de Lakenhallen, die jammer genoeg verdwenen in de Eerste Wereldoorlog. Dit olieverschilderij maakt hij in 1866. Datzelfde jaar nog stelt hij het tentoon op de Salon van Brussel. Daarna verdwijnt het in privéhanden, tot nu.
Tombola
In 1866 schildert Delbeke voor het eerst onderwerpen uit het dagelijks leven. Eigenzinnig als hij is, kiest hij voor weinig voor de hand liggende onderwerpen. In Le Destin illustreert hij hoe de adel en burgerij aan armenzorg en liefdadigheid doen door een tombola te organiseren. Rijke burgers schenken de objecten en de opbrengst gaat naar het goede doel. Zo'n tombola is een echt societygebeuren. Zien en gezien worden zijn minstens even belangrijk als de tombola zelf. Le Destin zit boordevol details, heeft een originele compositie en is heel kleurrijk. Het werk bevat humor en heel wat dubbele bodems. Zo verwijst de titel naar de tombola zelf - het lot -, maar ook naar de menselijke bestemming.
Le Destin. Uitgevoerd in olieverf op doek (70 x 104 cm, met de lijst 92 x 128 cm).
Fine fleur
In een rijkelijk, burgerlijk interieur is de tombola in volle gang. Het tafereel linksboven is al een schilderij op zich. Een jong meisje, de onschuldige kinderhand, trekt een lotje uit de trommel. De ceremoniemeester en een hele rij nonnetjes met witte kappen kijken of alles correct verloopt. Want de opbrengst gaat naar hun instelling. In de zaal zitten prachtig uitgedoste kijklustigen. Het is de fine fleur van de maatschappij.
Links staat een dame die de catalogus inkijkt. Naast haar een jongeman en een jongedame die veel meer oog hebben voor elkaar dan voor de tombola. Ze zijn duidelijk aan het flirten. Wordt het lot van deze jongedame hier bezegeld? In het midden staat een seminarist in een witte toga bewonderend te kijken naar het portret van een paus. Hij droomt van hetzelfde lot. Uiterst rechts bestudeert een militair met zijn lorgnet, het grote portret van Napoleon op een steigerend paard. Ook hij droomt van zo’n carrière.
Op de portretten van de paus en Napoleon zien we twee witte vlekken. Het zijn weerkaatsingen van het kaarslicht waarmee de zaal verlicht wordt. Andere schilders zouden dit negeren en corrigeren. Maar Delbeke zijn realisme gaat zo ver, dat hij ook de weerkaatsingen afbeeldt.
Modieus en exotisch
De minutieus weergegeven kledij en kapsels van de vele personages geven een zeer goed idee van de mode in 1866. Ook de meubels en de aankleding van de zaal illustreren perfect hoe een burgerlijk interieur er uit zag in die tijd. De objecten van de tombola zijn verspreid over het hele schilderij terug te vinden. Enkele Aziatische objecten springen in het oog: rechts een opvallend grote Chinese vaas, verder een porseleinen Chinese god. Delbeke verwijst hier naar de voorliefde van de burgerij voor exotische, oosterse objecten. Ze halen ze massaal in huis. In de negentiende eeuw volgt de ene rage na de andere: Egyptomanie, Chinoiserie en Japonisme.