Ypriana en het Yper Museum
Wanneer de samenleving straks terug op gang trekt, zal muziek hierbij ongetwijfeld een belangrijke rol spelen. Het troostend effect van muziek zien we ook nu al: ‘balkonconcerten’, ‘dakoptredens’ en digitale ‘huiskamerconcerten’ veroveren het internet. Ook via de bevraging 'herSTELLINGEN n.C.' leren we dat voor velen het gezegde ‘muziek verzacht de zeden’ écht geldt.
Dit was honderd jaar geleden niet anders. Met 'herSTELLINGEN' vertellen we het verhaal van de terugkeer van het sociaal leven na de Eerste Wereldoorlog in Ieper. Muziek blijkt bij dit herstel heel belangrijk. Vooroorlogse verenigingen keren al snel terug en ook nieuwe organisaties zien het licht. Een van deze nieuwe muziekverenigingen is Ypriana. Haar verhaal illustreert het belang van muziek voor het sociale leven.
Een nieuwe muziekvereniging
Ypriana is een samengaan van vier vooroorlogse muziekverenigingen. Op donderdag 17 juni 1920 vergaderen in Ieper enkele muziekliefhebbers met als doel een symfonisch orkest en een harmonie op te richten. Zij schrijven de leden van enkele vooroorlogse Ieperse korpsen aan en plaatsen een advertentie in de krant. Geïnteresseerden moeten zich melden bij M.G. Deramault, Minneplein 828 of M.G. Van Egroo, Minneplein 4017. De vreemde adressen verwijzen naar de noodbarakken op het Minneplein. Uiteindelijk melden zich een twintigtal geïnteresseerden. Dit is de start van Ypriana.
Het barakkendorp aan het Minneplein, circa 1920
Samen staan ze sterk
De nieuwe harmonie wil uitdrukkelijk de politieke en ideologische verschillen van de vooroorlogse korpsen achter zich laten. Toen was er immers, net zoals elders, een verschil tussen de katholieken en de liberalen. Ze hadden elk hun eigen muziekvereniging. Daarnaast was er nog de stadsharmonie, hadden de ex-pompiers een eigen muziekkorps en ga zo maar door. Door bewust leden van verschillende korpsen aan te schrijven, geven de oprichters een duidelijke boodschap: de oude geschillen doen er niet meer toe. Het is tijd om samen te werken aan de heropbouw van Ieper!
Aanvankelijk bestaat Ypriana uit drie afdelingen met elk een eigen bestuur, maar die wel nauw samenwerken: een harmonie, een symfonisch orkest en een gemengd koor. In één van de documenten bij de stichting staat expliciet dat Ypriana wil bijdragen tot de ‘heropbeuring van de stad’. Dit willen ze doen door samen muziek te beoefenen en te spelen op openbare feesten.
Op 1 augustus vindt het eerste optreden van het symfonisch orkest plaats, samen met zang. Ze treden op in het Victoria Palace aan de Menenpoort. De harmonie is voor het eerst te zien op de Thuyndagprocessie. Daarna volgen nog verschillende optredens. Ook bij herdenkingen van de slachtoffers van de oorlog is Ypriana er vaak bij. In 1924 volgt een nieuwe mijlpaal: de muziekvereniging krijgt haar eerste uniform, geïnspireerd op de 19de-eeuwse burgerwacht.
Ypriana poseert met het nieuwe uniform, circa 1924
Interieur Victoria Palace, circa 1919 (Westhoek Verbeeldt, privécollectie)
En vandaag?
Vandaag is de Koninklijke Harmonie Ypriana nog steeds heel actief. In 2020 viert de vereniging haar honderdjarig bestaan en had daarom een volledig jaarprogramma in elkaar gebokst. Ook op bijna alle activiteiten van het Yper Museum, in het kader van de tentoonstelling 'herSTELLINGEN', zou de harmonie aanwezig zijn, telkens in een andere bezetting. Een groot deel hiervan moesten we noodgedwongen annuleren. Achter de schermen zitten we echter niet stil! We hopen een deel van onze activiteiten in het najaar alsnog te laten doorgaan. In tussentijd hebben we ons digitaal aanbod sterk uitgebreid.
Zo ook bij Ypriana! Yprianist Peter Leroy componeerde voor dit feestjaar een nieuwe mars. Die brengen ze nu digitaal. Alle muzikanten namen hun eigen partituur thuis op met hun smartphone. Honderd filmpjes monteerden ze nadien vakkundig tot een geheel. De film 'Ypriana Mars 2020' lanceerden ze op 10 mei via sociale media, de dag waarop de harmonie de mars in première zou spelen op de Ieperse Grote Markt. Net als honderd jaar geleden, speelt de harmonie een mooie rol in het herstel van ons sociaal weefsel binnen de stad.
Meer weten?
Naar aanleiding van hun honderdjarig bestaan, brengt de Koninklijke Harmonie Ypriana een magazine uit: Tempo Ypriana 1920-2020. Het magazine vertelt de geschiedenis van de vereniging, maar bevat ook interviews met muzikanten en allerlei andere informatie. Het nieuwste nummer, Tempo Ypriana nr. 2 van april 2020, vind je hier.
Tempo Ypriana nr. 1 van januari 2020 vind je hier.
